Page 4 - BULTEN-SAYI-37-EKIMKASIMARALIK 2020
P. 4
prosesleri ile arıtılamamaktadır. Söz konusu kirleticilerin giderilmesinde iyonlaştırıcı radyasyon
teknolojisi, arıtma işlemi boyunca herhangi bir radyoaktivite ve atık oluşturmaması, personel açısından
güvenli olması, ekonomik açıdan rekabetçi olması ve yüksek verime sahip olması gibi avantajlarından
dolayı diğer arıtma teknolojilerine göre öne çıkmaktadır. İyonlaştırıcı radyasyon ile ışınlanan atıksu
arıtma tesisi çıkış sularındaki mikrokirleticilerin mineralizasyonu, ışınlama dozu, ışınlama sıcaklığı,
mikrokirleticilerin kimyasal yapısı gibi parametrelerden etkilenmektedir. “Radiation induced treatment
of micropollutants in the effluent of wastewater treatment plants” başlıklı projede evsel atıksu
arıtma tesisi çıkış sularına iyonlaştırıcı radyasyon uygulanarak atıksu içerisindeki mikrokirleticilerin
tam mineralizasyonu sağlanacaktır. Söz konusu projenin ana hedefi, atıksu arıtma tesisi çıkış suyu
karakterizasyonuna bağlı olarak atıksu ışınlama şartlarını optimize etmek ve iyonlaştırıcı radyasyon ile
diğer alternatif arıtma proseslerini verim ve ekonomik açıdan karşılaştırmaktır.
Çeşitli ilaç kalıntılarını, rekalsitrant kirleticileri, biyositleri, bakteri ve virüsleri içeren hastane atıksuyundaki
çoğu mikrokirletici ve mikrobiyal kirleticiler (dirençli bakteri, Siyanobakteri, Adenovirüsler, Norovirüsler
gibi) konvansiyonel arıtma prosesleri ile giderilememektedir. Hastane atıksuyunu arıtabilecek olan
sistem hem yüksek arıtma performansına hem de atıksudaki salınımları karşılayabilecek esnekliğe sahip
olmalıdır. İyonlaştırıcı radyasyon teknolojisinin kendine has özellikleri ile söz konusu gereksinimleri
karşılayabilecek potansiyeli mevcuttur. Günümüzde çevresel amaçlı kullanılan birçok iyonlaştırıcı
radyasyon kaynağı mevcuttur. Ancak elektron hızlandırıcılar çok daha kısa sürede daha yüksek
iyonlaştırıcı radyasyon dozu verebildiklerinden ve herhangi bir radyoaktif kaynak içermediklerinden diğer
iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarına göre daha avantajlıdır. Bu durum elektron hızlandırıcıyı kamuoyu
tarafından da daha kabul edilebilir yapmaktadır. “Treatment of hospital wastewater using electron
beam accelarator” başlıklı projede hastane atıksuyu pilot ölçekteki radyolitik reaksiyonun milisaliseler
içerisinde meydana geldiği elektron hızlandıcı ile ışınlanarak atıksudaki mikrobiyal kirleticiler tamamen
giderilecek ve mikrokirleticiler de mineralize edilecektir. Söz konusu projenin ana hedefi elektron
e-Bülten hızlandırıcının ışınlama dozunu optimize etmek ve hastane atıksuyu arıtımı için elektron hızlandırıcı ile
GTÜ diğer arıtma proseslerini verim ve ekonomik açıdan kıyaslamaktır.
4