Page 4 - e-bulten SUBAT 2022 Sayi-50
P. 4
4
tehdit eden obezitenin moleküler etiyopatogenezine dair çalışmalar yapılmaktadır. Obez
birey ve hayvan modellerinde beslenme ve enerji dengesi ile ilişkili hipotalamik arkuat
çekirdekte yer alan aneroksigenik (doygunluk) POMC/CART ve oreksigenik (iştah)
AgRP/NpY nöronların hastalığın etiyopatolojisinde kritik rol oynadığı düşünülmektedir.
Yüksek Yağlı Diyet (YYD) ile beslenen farelerde arkuat çekirdekte yer alan mikroglia (MG)
hücrelerinin doymuş yağ asitleri (DYA) ile uyarılarak önce gliosize uğradıkları ve ardından
salgıladıkları inflamatör sitokinler vasıtasıyla özellikle POMC nöronlarında fonksiyonel
kayıplara ve ölümlere neden olduğu bilinmektedir.
Obez hayvan modellerinde POMC nöronlarında gözlemlenen bu fiziksel ve fonksiyonel
kayıplar kontrolsüz besin alımı (hiperfaji) ve azalan enerji harcanması ile birlikte canlının
kilo almasına dolayısı ile obeziteye neden olmaktadır. Bu nedenle beslenme ve enerji
dengesinden sorumlu POMC ve AgRP nöronları ve dahil olduklar hipotalamik ve ekstra
hipotalamik ağ bileşenleri son yıllarda araştrımacılar ve dev ilaç şirketleri tarafından
oldukça yoğun ilgi görmektedir. Hipotalamik POMC nöronlarındaki inflamasyonun altında
yatan en önemli nedenler arasında ER stresi, otofaji akışındaki bozukluklar ve bağlantılı
insülin ve leptin dirençleri gösterilmektedir. Diğer yandan bu patolojik süreçlere ait
moleküler mekanizmaların özellikle ilişkili hücre alt gurupları temelinde halen tam olarak
aydınlatılamadığını görüyoruz. Tübitak tarafından desteklenmeye hak kazanan “Xxx-ATG9
Etkileşiminin Hipotalamik POMC Nöronlarındaki Fonksiyonlarının Araştırılması” başlıklı
projede özellikle otofaji sürecinin en kritik bileşenlerinden biri olan ATG9’un bu nöronlara
özgün olarak oluşturduğu sinyal komplekslerinin (interaktom bazında) tanımlanması