Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığından Proje Desteği

11.01.2023

GTÜ Temel Bilimler Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri ÖZTÜRK’ün yürütücüsü olduğu ve Doktora Öğrencisi Fatma Atay’ın bursiyer olarak görev aldığı, ‘Işıkla Cas9/CRİSPR Genom Editlemeyi Kontrol Edebilen Yeni Bir Sistemin Dizaynı’ başlıklı proje, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı 2022-B-03-B grubu Ar-Ge proje destekleri kapsamında kabul edilmiştir.

Bakterilerdeki bir çeşit savunma sistemi olan CRİSPR (clustered regularly interspaced short palindromic repeats) mekanizmasının 2012 yılında insan hücrelerinde genetik düzenleme için ilk defa kullanılmasından sonra 2020 Nobel Kimya Ödülüne layık görülen, CRISPR/Cas9 gen düzenleme yöntemi hızla gelişmektedir. Günümüzde sadece deneysel olarak ve terminal hastalıklarda kullanılmasına izin verilse de ileride kalıtsal hastalıkların düzeltilmesi ve kanser gibi genetik bozulmalardan oluşan hastalıkların tedavisinde kullanılması öngörülmektedir. Fakat kullanılan sistemin istenen genetik değişimler haricinde istenmeyen değişimlere sebep olabilmesi büyük problem teşkil etmektedir.

Birçok farklı yaklaşımdan biri, bu aracın ışık ile kontrol edilerek, aktivitesinin istenilen zamana sınırlandırılmasıdır. Söz konusu yaklaşımdan hareketle, sirke sineğinin biyolojik saatinin güneşi algılamasında rol oynayan Cryptochrome proteini genetik olarak değiştirilerek, insan hücrelerinde beyaz ışık uygulaması ile gen düzenlemesinin kontrolü bu projenin temel amacını oluşturmaktadır. Bu sistem aynı zamanda gen düzenlemesinin kinetiğinin araştırılması bakımından yeni bir yaklaşım sunmaktadır.

Bu proje üzerine doktora tez çalışmasını yürüten Doktora Öğrencisi Fatma Atay, projede bursiyer olarak görev alacaktır.

Akademisyenimiz ve doktora öğrencimizi tebrik eder, projede başarılar dileriz.