Akademisyenlerimizin Projelerine TÜBİTAK Desteği
24.02.2022
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından 2021 yılı 2. döneminde "1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı" kapsamında Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından 7 GTÜ projesi destek almıştı.2021 Yılı 2. Döneminde Bir Sonraki Dönemi Beklemeden Başvuru Yapılmasına İmkân Sağlanan çağrıya ise başvuran 2 proje daha destek aldı.
Bilimsel değerlendirme süreci tamamlanarak açıklanan sonuçlara göre bu kapsamda destek alan GTÜ akademisyen ve projeleri şöyle;
GTÜ Temel Bilimler Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Prof. Dr. Ferruh ÖZCAN’ın yürütücülüğünde “Xxx-ATG9 Etkileşiminin Hipotalamik POMC Nöronlarındaki Fonksiyonlarının Araştırılması” başlıklı projede;
Gebze Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünde yer alan Metabolik, İnflamatör ve Nörodejenratif Hastalıklar (MIND LAB) Araştırma Laboratuvarında ismindeki tüm unsurları barındıran, insan hayatının kalitiesini ve süresini ciddi bir şekilde tehdit eden obezitenin moleküler etiyopatogenezine dair çalışmalar yapılmaktadır. Obez birey ve hayvan modellerinde beslenme ve enerji dengesi ile ilişkili hipotalamik arkuat çekirdekte yer alan aneroksigenik (doygunluk) POMC/CART ve oreksigenik (iştah) AgRP/NpY nöronların hastalığın etiyopatolojisinde kritik rol oynadığı düşünülmektedir. Yüksek Yağlı Diyet (YYD) ile beslenen farelerde arkuat çekirdekte yer alan mikroglia (MG) hücrelerinin doymuş yağ asitleri (DYA) ile uyarılarak önce gliosize uğradıkları ve ardından salgıladıkları inflamatör sitokinler vasıtasıyla özellikle POMC nöronlarında fonksiyonel kayıplara ve ölümlere neden olduğu bilinmektedir. Obez hayvan modellerinde POMC nöronlarında gözlemlenen bu fiziksel ve fonksiyonel kayıplar kontrolsüz besin alımı (hiperfaji) ve azalan enerji harcanması ile birlikte canlının kilo almasına dolayısı ile obeziteye neden olmaktadır. Bu nedenle beslenme ve enerji dengesinden sorumlu POMC ve AgRP nöronları ve dahil olduklar hipotalamik ve ekstra hipotalamik ağ bileşenleri son yıllarda araştrımacılar ve dev ilaç şirketleri tarafından oldukça yoğun ilgi görmektedir. Hipotalamik POMC nöronlarındaki inflamasyonun altında yatan en önemli nedenler arasında ER stresi, otofaji akışındaki bozukluklar ve bağlantılı insülin ve leptin dirençleri gösterilmektedir. Diğer yandan bu patolojik süreçlere ait moleküler mekanizmaların özellikle ilişkili hücre alt gurupları temelinde halen tam olarak aydınlatılamadığını görüyoruz. Tübitak tarafından desteklenmeye hak kazanan “Xxx-ATG9 Etkileşiminin Hipotalamik POMC Nöronlarındaki Fonksiyonlarının Araştırılması” başlıklı projede özellikle otofaji sürecinin en kritik bileşenlerinden biri olan ATG9'un bu nöronlara özgün olarak oluşturduğu sinyal komplekslerinin (interaktom bazında) tanımlanması ve ardından genetik yöntemler ve inhibitörler çalışmaları ile sisteme homeostatik müdehaleler yapılarak fonksiyonlarının anlaşılması amaçlanmaktadır. Çalışmalar ileride güvenilir ve özgün MSS etkili anti-obezite ilaçlarının geliştirilmesi için gerekli olan hücre özgün siyal yolakları ve bunların farmakolojik olarak hedeflenebilir bileşenlerini ortaya çıkarmayı öngörmektedir.
GTÜ Temel Bilimler Fakültesi Kimya Bölümü Prof. Dr. Ümit DEMİR’in yürütücülüğünde “Enerji ve Çevresel Uygulamalar için TiO2 Fotokatalizörün Elektroedüktif Katkılanarak Görünür Bölgede Aktifleştirilmesi” başlıklı projede;
Yürütücü tarafından geliştirilen pratik ve ekonomik yeni bir elektrokimyasal yöntem kullanılarak indirgenmiş grafen oksit + TiO2 nanokompozit elektrotlarının oluşturulması, elektrokimyasal alkali metaller ile katkılandıktan sonra harici enerji kullanmadan, doğrudan doğal güneş ışığı altında sudan hidrojen gazı üretiminde ve organik kirleticilerin giderilmesinde kullanılması öngörülmektedir.
